Konut Yatırımı Tartışması
Programda ilk olarak konutun bir yatırım aracı olup olmadığı sorusunu yanıtlayan Başaran, bu konuda insanların ikiye ayrıldığını belirtti. Yatırım dünyasında bazı kişilerin konutun yatırım aracı olduğunu savunduğunu, ancak daha sofistike yatırım araçlarını bilenlerin konutu yatırım aracı olarak görmediğini ifade etti. Başaran, “Bir ev 20 yıl sonra da bir evdir, 30 yıl sonra da bir evdir, hatta eski bir evdir. Fiyatı nominal olarak artarken reel olarak değer kaybeder,” dedi. Finansal okur yazarlık eksikliği ve enflasyon bilgisi yetersizliği nedeniyle vatandaşların konut yatırımlarını güvenli bir liman olarak gördüğünü belirtti.
Faiz Oranlarının Yatırımcı Üzerindeki Etkisi
Düşük faizli dönemlerde konut alımının avantaj sağladığını belirten Başaran, şu an faizlerin yükselmesiyle yatırımcının ilgisinin azaldığını söyledi. Türkiye İstatistik Kurumu'nun paylaştığı verilere göre Haziran ayında konut satışlarının %5,2 düştüğünü vurgulandı. Faiz oranlarının yüksek olması nedeniyle alıcıların büyük bir kısmının faize yöneldiğini ve konut alımından çekindiğini ifade etti. "Paralarını faize koyan bir kesim var ki risksiz bir şekilde yıllık %55-60 para kazanıyorum, niye evin riskine gireyim diyor," dedi.
Kira Piyasasında Güncel Durum
Kira piyasasındaki durum hakkında da konuşan Başaran, kira artış sınırının kalktığını ve enflasyon oranında artışlar olacağını belirtti. Eski kiracıların kiralarının piyasa fiyatlarına yetişememesi nedeniyle davalar ve uzlaşma sorunlarının yaşanabileceğini dile getirdi. Önümüzdeki 2-3 yıl içerisinde kira fiyatlarının yeniden dengelenmesini beklediğini ifade etti. “Bu da davalara veya uzlaşma sorunlarına neden oluyor,” dedi.
Yabancı Yatırımcıların İlgisi ve Türklerin Yurt Dışı Yatırımları
Yabancı yatırımcıların Türkiye'deki ilgisinin azaldığını belirten Başaran, bunun nedenleri arasında ekonomik dalgalanmalar ve geçmişte yapılan hatalar olduğunu söyledi. “Eskiden yabancı yatırımcılara çok uygun olmayan yerleri çok uygun olmayan fiyatlara satarak hata yaptık. Ekonomik dalgalanmalardan dolayı zarar eden yabancılar elini ayağını çekti,” dedi. Türk vatandaşlarının ise yurt dışında gayrimenkul yatırımlarına yöneldiğini ifade etti. Vize sıkıntıları ve Türkiye'deki yüksek fiyatlar nedeniyle Türklerin yurt dışında yatırım yapmaya başladığını belirtti.
Kentsel Dönüşüm ve Deprem Riski
Kentsel dönüşüm konusuna da değinen Başaran, deprem riski taşıyan eski yapıların yenilenmesi için devlet ve belediyelerin ek kat vererek maliyetleri düşürmeye çalıştığını belirtti. “Bu dönüşümün hem risk azaltıcı hem de arz sıkıntısını çözücü etkileri olacak,” dedi. Kentsel dönüşümün hem ekonomik hem de güvenlik açısından önemli olduğunu vurgulayan Başaran, eski ve riskli yapıların yenilenmesinin bir an önce gerçekleştirilmesi gerektiğini söyledi.
Kaçak Emlakçılık ve Yasal Düzenlemeler
Kaçak emlakçılık konusunda ise Başaran, belgesiz ve vergi vermeyen kişilerin emlak işlemleri yapmasının vergisel kayıplara ve dolandırıcılıklara yol açtığını söyledi. Devletin bu durumu engellemek için adımlar attığını belirtti. “Kaçak emlakçılık, belgesiz, vergi vermeyen kişilerin emlak işlemleri yapmasıdır. Bu durum vergisel kayıplara ve dolandırıcılıklara yol açıyor,” dedi. Kurumsal firmalarla çalışmanın daha güvenli olduğunu vurgulayan Başaran, bu süreçlerin zaman alacağını ancak sonunda güvenilir bir piyasa oluşacağını ifade etti.
Konut Yatırım Fonları
Son olarak konut yatırım fonları hakkında değerlendirmelerde bulunan Başaran, doğru yönetildiğinde bu fonların iyi bir yatırım aracı olduğunu ancak Türkiye'de bu fonlarla ilgili kötü tecrübelerin vatandaşta korku yarattığını belirtti. Bu fonların daha iyi anlatılması ve pazarlanması gerektiğini söyledi. “Doğru yönetilirse çok iyi bir yatırım aracıdır. Fonlarla büyük projelerin küçük hisselerini alarak kira getirisi elde edebilirsiniz,” dedi.